Ортостат — тастан салынған қабырғаның төменгі бөлігіндегі вертикаль тақталар. Бұл тақталар қабырғаның іргетасын нығайту үшін қойылады және құрылымның тұрақтылығын қамтамасыз етеді. Ортостаттар әдетте тас немесе кірпіштен жасалады және көне дәуір архитектурасы мен монументалды құрылыстарда жиі қолданылады.
Өзінің функциясынан бөлек, ортостаттар декоративтік мәнге де ие болды. Оларға мүсіндік рельефтер қалыптастырыла отырып, ғимаратқа эстетикалық құндылық қосылатын.
Ортостаттың негізгі қызметтері
✔️ Қабырғаларды нығайту — ортостаттар іргетас ретінде жүктемені таратып, конструкцияның бұзылуын болдырмайды.
✔️ Декоративтік функция — ортостаттарға жиі оюлы немесе мүсіндік рельефтер жасалып, олар ғимараттың көркем безендіру элементі болып табылады.
✔️ Ылғалдан қорғау — қабырғаның төменгі бөлігіне орналасқан ортостаттар судың әсерінен кемуге қарсы қорғаныс береді.
Ортостаттар қайда қолданылады?
🏛 Ежелгі грек және рим храмдарында — қабырғаларды нығайту және монументалды фасадтар жасау үшін ортостаттар қолданылған.
🏰 Мавзолейлер мен сарайларда — ортостаттарға салынған безендіру элементтері мифология мен тарих сахналарын көрсетуге пайдаланылады.
🌍 Пирамидалар, храмдар және өзге де мәдени ескерткіштерде — қабырғаға декоративтік элемент ретінде ортостаттар орналастырылады.
🖼 Музейлер мен көрмелерде — рельефі бар ортостаттар тарихи оқиғалар мен сценаларды экспозицияда көрсету үшін қолданылады.
Ортостаттардың ерекшеліктері
🔹 Материалдары:
✔️ Тас — ортостаттарға ең көп қолданылатын, беріктігі мен ұзақ қызмет мерзімі бар материал.
✔️ Керамика немесе кірпіш — кейінгі сәулеттік стильдерде кейде кездеседі.
🔹 Функционалдық және декоративтік элементтері:
✔️ Рельефтер — рельеф техникасымен адам, құдайлар немесе мифологиялық көріністер бейнеленеді.
✔️ Инкрустациялар мен ою-өрнектер — ортостаттарға сәндік өрнектер мен суреттер салынады, ғимараттың көркембезендірілуін толықтырады.
Ортостаттарды қолданудың артықшылықтары
✔️ Тұрақтылық пен беріктік — қабырға іргетін нығайтып, оның бұзылуын болдырмайды.
✔️ Эстетикалық құндылық — тек конструктивтік ғана емес, сонымен қатар архитектураның сәндік бөлігі ретінде қызмет етеді.
✔️ Ұзақ қызмет мерзімі — тас ортостаттар ғасырлар бойы сақталып қалады.
✔️ Тарихи маңызы — ежелгі өркениеттерді зерттеу мен археологиялық қазбаларда маңызды элемент ретінде қарастырылады.
Ортостаттар — конструкцияның тұрақтылығын және ұзақ қызмет мерзімін қамтамасыз етіп қана қоймай, ескерткіштер мен ғимараттарға көркемдік мән қосатын маңызды архитектура элементтері.
